Presidenti amerikan, Donald Trump i kërkoi atij ukrainas, Volodymyr Zelenskyt të pranonte kushtet e Rusisë për t’i dhënë fund luftës së saj në një takim të paqëndrueshëm në Shtëpinë e Bardhë të premten, duke paralajmëruar se Vladimir Putin kishte thënë se do ta “shkatërronte” Ukrainën nëse ajo nuk do të binte dakord.
Takimi midis presidentëve të SHBA-së dhe Ukrainës u shndërrua shumë herë në një “ndeshje britmash”, me Trumpin që “mallkonte gjatë gjithë kohës”, thanë njerëz të njohur me çështjen.
Ata shtuan se presidenti amerikan hodhi mënjanë hartat e vijës së frontit në Ukrainë, këmbënguli që Zelenskyy t’ia dorëzonte të gjithë rajonin e Donbasit Putinit dhe përsëriti vazhdimisht pikat e diskutimit që udhëheqësi rus kishte ngritur në thirrjen e tyre një ditë më parë.
Edhe pse Ukraina në fund arriti ta bindte Trumpin të mbështeste ngrirjen e vijave aktuale të frontit, takimi i acaruar dukej se pasqyronte natyrën kapriçioze të qëndrimit të Trumpit mbi luftën dhe gatishmërinë e tij për të mbështetur kërkesat maksimaliste të Putinit.
Takimi midis Trumpit dhe Zelenskyit erdhi mes një shtytjeje të re nga presidenti amerikan për t’i dhënë fund luftës së Rusisë pas armëpushimit të siguruar midis Izraelit dhe Hamasit.
Zelenskyy dhe ekipi i tij shkuan në Shtëpinë e Bardhë me shpresën për ta bindur Trumpin t’i furnizonte ata me raketa lundrimi Tomahawk me rreze të gjatë veprimi, por presidenti amerikan në fund refuzoi ta bënte këtë.
Takimi i tensionuar i bëri jehonë një takimi po aq të tensionuar në Shtëpinë e Bardhë në shkurt, në të cilin Trump dhe Zëvendëspresidenti JD Vance e kritikuan ashpër Zelenskyin për atë që e karakterizuan si mungesë mirënjohjeje ndaj SHBA-së.
Gjatë takimit të së premtes, Trump dukej se kishte përvetësuar shumë nga pikat e diskutimit të Putinit fjalë për fjalë, edhe kur ato kundërshtonin deklaratat e tij të fundit në lidhje me dobësitë e Rusisë, thanë zyrtarët evropianë të informuar për takimin.
Sipas një zyrtari evropian me dijeni të takimit, Trump i tha Zelenskyy-t se udhëheqësi ukrainas duhej të arrinte një marrëveshje ose të përballej me shkatërrimin.
Zyrtari tha se Trump i tha Zelenskyy-t se po e humbiste luftën, duke e paralajmëruar: “Nëse [Putin] e dëshiron, ai do t’ju shkatërrojë”.
Në një moment të takimit, presidenti amerikan i hodhi hartat e fushëbetejës së Ukrainës në njërën anë, tha zyrtari i njohur me takimin.
Shtëpia e Bardhë dhe zyra e presidentit ukrainas nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment.
Trump i tha Fox News të dielën se ishte i sigurt për sigurimin e një fundi të konfliktit dhe shtoi se Putin “do të marrë diçka, ai ka fituar pronë të caktuar”.
Putini i bëri një ofertë të re Trumpit të enjten, sipas së cilës Ukraina do të dorëzonte pjesët e rajonit lindor të Donbasit nën kontrollin e saj në këmbim të disa zonave të vogla të dy rajoneve jugore të vijës së frontit, Kherson dhe Zaporizhzhia.
Propozimi rus shënon një lëshim të vogël nga ai i bërë gjatë takimit të fundit të Putinit me Trumpin në Alaska në gusht, ku ai tha se do të pranonte të ngrinte vijën e kontaktit diku tjetër në vijën e frontit nëse Ukraina do të dorëzonte Donbasin.
Ai takim përfundoi gjithashtu me hidhërim pasi Putini hodhi poshtë kërkesën e Trumpit për një armëpushim të menjëhershëm dhe u largua gjatë nga historia mesjetare e Ukrainës, duke bërë që SHBA-të të shqyrtonin mundësinë e rritjes së mbështetjes për Kievin, duke përfshirë edhe furnizimin me raketa Tomahawk.
Por, lëshimi i pjesës së mbetur të Donbasit që është ende nën kontrollin e Ukrainës do të ishte një dështim për Ukrainën, pasi kjo do t’i jepte Moskës territorin që ajo e ka pushtuar vetëm pjesërisht për më shumë se një dekadë dhe nuk ka arritur ta pushtojë pavarësisht përpjekjeve të saj që kur Putini urdhëroi pushtimin në vitin 2022.
Forcat ruse kanë luftuar për të mbajtur territorin në Kherson dhe Zaporizhzhia që Putini ofroi në këmbim dhe nuk kanë bërë praktikisht asnjë përparim në fushën e betejës atje që nga viti 2022, viti kur filloi lufta.
“T’ia japësh [Donbasin] Rusisë pa luftë është e papranueshme për shoqërinë ukrainase dhe Putini e di këtë”, tha Oleksandr Merezhko, kryetar i komitetit të punëve të jashtme të parlamentit ukrainas.
Ai tha se Putini mund të jetë duke e shtyrë idenë e diskutueshme “me qëllim që të shkaktojë përçarje brenda Ukrainës dhe të minojë unitetin tonë”.
Merezhko shtoi: “Nuk bëhet fjalë për marrjen e më shumë territorit për Rusinë, por për mënyrën se si të na shkatërrojë nga brenda.”
Përsëritja agresive e retorikës së Putinit nga Trump të premten i shuajti shpresat midis shumë aleatëve evropianë të Ukrainës se ai mund të bindej të rriste mbështetjen për Kievin.
Kjo shpresë ishte rritur pasi Trump në javët e fundit shprehu zhgënjim dhe padurim me refuzimin e presidentit rus për t’u angazhuar aktivisht në negociatat dypalëshe të paqes me Zelenskyy-n.
Tre zyrtarë të tjerë evropianë të informuar mbi diskutimet në Shtëpinë e Bardhë konfirmuan se Trump e kishte kaluar pjesën më të madhe të takimit duke i dhënë leksione Zelenskyy-t, duke përsëritur argumentet e Putinit në lidhje me konfliktin dhe duke e nxitur atë të pranonte propozimin rus.
“Zelenskyy ishte shumë negativ” pas takimit, sipas njërit prej zyrtarëve, duke shtuar se udhëheqësit evropianë “nuk ishin optimistë, por pragmatikë”.